ابن سنان می گوید:
شنیدم مولای ما حضرت امام موسی کاظم صلوات الله علیه می فرمایند:
طبیعت هاى جسم روى چهار چیز استوار است:
(1): هوا، که جان انسانى جز بدان و به نسیم آن زنده نباشد، و هر درد و عفونت را از بدن خارج می کند.
(2): زمین، که خشکى و گرما از آن تولید گردد (و وجود آن دو براى سلامت بدن انسانى لازم است).
(3):
خوراک، که خون از آن به وجود می آید، مگر نمی بینی که غذا وارد معده می
شود، و معده آن را خوراک دهد تا نرم گردد، سپس شیره اش گرفته شود، و پس از
آن طبیعت انسانى آن شیره را خون می سازد و تفاله و ته نشینش پائین می رود.
(4): آب که تولید کننده ی بلغم است.
عَنِ ابْنِ سِنَانٍ قَالَ سَمِعْتُ مولانا الإمام موسی الکاظم صلوات الله علیه یَقُولُ:
طَبَائِعُ الْجِسْمِ عَلَى أَرْبَعَةٍ، فَمِنْهَا:
الْهَوَاءُ الَّذِی لَا تَحْیَا النَّفْسُ إِلَّا بِهِ وَ بِنَسِیمِهِ وَ یُخْرِجُ مَا فِی الْجِسْمِ مِنْ دَاءٍ وَ عُفُونَةٍ.
وَ الْأَرْضُ الَّتِی قَدْ تُوَلِّدُ الْیُبْسَ وَ الْحَرَارَةَ.
وَ الطَّعَامُ وَ مِنْهُ یَتَوَلَّدُ الدَّمُ أَ لَا تَرَى أَنَّهُ یَصِیرُ إِلَى الْمَعِدَةِ فَتُغَذِّیهِ حَتَّى یَلِینَ ثُمَّ یَصْفُوَ فَتَأْخُذُ الطَّبِیعَةُ صَفْوَهُ دَماً ثُمَّ یَنْحَدِرُ الثُّفْلُ.
وَ الْمَاءُ وَ هُوَ یُوَلِّدُ الْبَلْغَمَ.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج 8، ص: 230
✅توضیح:
۱- تر ۲- خشک ۳- سرد ۴- گرم
خداوند متعال برای بدن چهار ستون و چهار پایه‌ی اصلی به نام چهار طبع قرار داده که این چهار طبع به عنوان فرمانروایان بدن منصوب شده اند:
۱- طبع دم
۲- طبع صفراء
۳- طبع سوداء
۴- طبع بلغم
مادامی که در بدنی این چهار طبع حالت تعادل قرار داشته باشند، بنیان این بدن در حالت اعتدال و صحت و سلامتی برای این بدن برقرار است.
اما اگر یک، یا چند طبع از این طبائع غلبه پیدا کرده و بر دیگر طبائع غالب و چیره شوند و یا از حد طبیعی خود افت پیدا کرده و نقصانی در آنها حاصل گردد، همان زمان است که بدن انسان از همان ناحیه و به مقدار اختلال و اشکال در آن طبائع دچار بیماری و مشکلات عدیده‌ای خواهد شد.
خداوند تبارک و تعالی برای بدن انسان، چهار ستون و عمودهائی قرار داده است که در صورت تعادل و تساوی، سلامتی این بدن برقرار خواهد بود؛ و در صورت اختلال و یا غلبه یک و یا چند طبع از این طبائع، بدن انسان دارای سلامتی استوار و پایدار نخواهد بود.
